آیین تشییع در سیستان و بلوچستان ( مرگ در سکوت و سنت بلوچ‌ها)
تشییع جنازه در سکوت بلوچ‌ها
در فرهنگ بلوچ، مرگ با سکوت و وقار همراه است. برخلاف برخی مناطق که سوگواری با شیون و نوحه‌خوانی همراه است، در بلوچستان مراسم تشییع بیشتر در آرامش و بدون هیاهو برگزار می‌شود. این سکوت، احترام به آرامش روح متوفی تلقی می‌شود.
نقش مذهب در آداب تشییع
اکثر مردم بلوچ پیرو مذهب اهل سنت حنفی هستند. به همین دلیل، شیوه غسل، نماز میت و دفن با فقه خاص این مذهب انجام می‌شود. ساده‌بودن قبر و سرعت در دفن از ویژگی‌های اصلی است که ریشه در تعالیم اسلامی اهل سنت دارد.
تشییع جنازه بدون تشریفات
یکی از ویژگی‌های خاص تشییع در سیستان و بلوچستان، عدم استفاده از بلندگو، نوحه‌خوانی یا تجمع پر سر و صدا است. معمولاً نزدیک‌ترین اعضای خانواده، پیکر را تا قبر حمل می‌کنند و بدون اتلاف وقت دفن انجام می‌شود.
مشارکت مردمی در مراسم
اگرچه مراسم‌ها ساده‌اند، اما همبستگی اجتماعی در بین بلوچ‌ها بسیار بالاست. در صورت فوت یک فرد، اعضای طایفه، همسایگان و حتی افرادی از روستاهای دیگر به‌صورت داوطلبانه برای کمک به غسل، تشییع و پذیرایی می‌آیند.
تغسیل و کفن در خانه
در بسیاری از مناطق روستایی، مراسم غسل میت در خانه متوفی انجام می‌شود. افراد مسن و آگاه مذهبی مسئول این کار هستند. کفن ساده و سفید تهیه شده از قبل، طبق سنت اسلامی بر تن متوفی می‌شود.
نماز میت در فضای باز
نماز میت معمولاً در محوطه‌ای باز نزدیک قبرستان برگزار می‌شود. مردم به صورت دسته‌جمعی صف می‌بندند و یک فرد مسن یا روحانی محلی نماز را اقامه می‌کند. برخلاف شیعیان، نماز میت اهل سنت رکوع و سجود ندارد.
دفن بدون علامت‌های تجملی
در بسیاری از قبرهای بلوچ، سنگ‌قبر وجود ندارد یا فقط با یک سنگ ساده مشخص می‌شود. هدف از این کار، نشان دادن برابری در مرگ و تواضع در برابر خداوند است. برخی خانواده‌ها بعدها یک پلاک ساده اضافه می‌کنند.
احیای سنت در نسل جدید
با وجود تغییرات فرهنگی، هنوز بسیاری از خانواده‌های بلوچ به آیین‌های سنتی تشییع پایبندند. این سادگی در مراسم، نه‌تنها بار اقتصادی ندارد، بلکه حس خلوص و معنویت خاصی را برای شرکت‌کنندگان ایجاد می‌کند.