ارتباط معنوی زندگان با مردگان از دیدگاه روایات اسلامی
از روایات استفاده می شود که مردگان با زندگان ارتباط دارند و از رفتن افراد بر سر مزار آنان آگاهی می یابند و با آنان انس می گیرند و در مواردی به زندگان سفارش کرده اند که از آنان عبرت گرفته و تا توانایی هایشان از بین نرفته، گذشته خود را جبران نمایند. اما نیاز مردگان به زندگان بیشتر است. زیرا دست آنان از انجام کارهای خیر کوتاه است و این زندگان هستند که می توانند با انجام برخی کارهای خیر سبب آمرزش آنان و یا بالا رفتن درجه آنان می شود.
رسول خدا فرمود: سوگند به خدایی که جانم در قبضه اوست، اگر آنان (بستگان میت) حال و روز شخصی را که از دنیا رفته است را می دانستند و سخنان او را می شنیدند، او را رها کرده و به حال خود می گریستند. تا این که جنازه مرده را حمل می کنند، روحش بر بالای آن قرار گرفته و فریاد میزند: ای فرزندان و کسان من! دنیا شما را چون من به بازیچه نگیرد، من مالی را از حلال و حرام جمع کردم و برای شما نهادم و بدون زحمت به شما رسید و سختی و ورز و بالش برای من مانده و شما از همین بلایی که گریبان مرا گرفته دوری کنید که شما نیز چون من گرفتار خواهید شد.
امام صادق فرمود: هر کس از مسلمانان برای مرده ها عمل صالح و نیکویی انجام دهد پاداش او دو چندان شود و خداوند متعال آن مرده را از آن عمل خیر و ثوابش بهره مند گرداند. و نماز، روزه، حج، صدقه، اعمال خیر و دعا که برای مرده انجام می دهند در قبرش بر او وارد می شود و به او می رسد و ثوابش را برای کسی که آنرا انجام داده و نیز برای مرده می نویسند.
اسحاق بن عمار می گوید به امام کاظم گفتم: آیا مومن آگاه است از کسی که قبر او را زیارت می کند؟ آن حضرت فرمود : بلی، پیوسته تا مادامی که زائر بر سر قبرش هست با او مانوس می باشد و وقتی زائر بلند شده تا از سر قبر او برگردد، از برگشتن وی وحشتی در مرده پیدا می شود.
در برخی از روایات گفته شده: دعای فرزند بر سر مزار پدر و مادر مستجاب است و سفارش شده است که افراد بر سر مزار آنان رفته و از خداوند حاجت خود را بخواهند.
امام صادق به نقل از امام علی فرمود: مردگانتان را زیارت نمایید، پس همانا ایشان از دیدار شما خوشحال شوند و هرگاه شخصی از شما درخواستی دارد، پس نزد قبر پدر و مادر رود و برای آنان دعا کند و حاجت خود را از خدا بخواهد.
همچنین در دسته ای دیگر از روایات اشاره شده است که خیرات در حق پدر و مادر بعد از مردن آنان، برای فرزندانی که اسباب ناراحتی آنان را فراهم کرده و عاق آنان شده اند، سبب رهایی آنان از عاق شدن می شود.
امام صادق می فرمایند: گاهی والدین کسی از دنیا می رود و حال این که فرزند خود را عاق کرده اند، ولی او بر ایشان دعا می کند و خیرات می دهد، لذا از نیکوکاران نوشته می شود.